نوید حسینی علائی
سومین کنفرانس معدنکاری و علوم وابسته، طبس، صفحه 93 - 103
Publication year: 2007

در اواسط دهه ۱۹۸۰ جهان شاهد تولید سوخت جدیدی به نام زغال سنگ مایع بود. این سوخت جدید که به نام سوخت تمیز برای اولین بار در ایالات متحده مورد استفاده قرار گرفت، جایگزین مناسبی برای سوخت های هیدروکربنی مرسوم، به خصوص گازوئیل و مازوت است. استفاده از زغال سنگ مایع به سرعت در کشور های فاقد نفت و یا کشور هایی که از نفت به جای سوزاندن، برای صنعت پتروشیمی و با ارزش افزوده بیشتر استفاده میکنند در حال ازدیاد است. با توجه به حجم ذخایر نفت و میزان مصرف آن در ایران، همچنین ارزش صادراتی آن و وجود ذخایر مناسب و فراوان زغال سنگ، توجه ویژه به این سوخت جایگزین می تواند کمک شایان توجه ای به اقتصاد کشور نماید. در این مقاله میزان تقاضا و قیمت سوخت های نفتی در کشور بررسی و با توجه به انرژی حرارتی آنها، مقایسه اقتصادی بین این نوع سوخت ها و زغال سنگ مایع انجام گرفته است. سپس پروسه تولید، حجم سرمایه گذاری اولیه، هزینه های جاری و قیمت تمام شده زغال سنگ مایع در یک فرآیند تولید با ظرفیت ۳۵۰۰۰ تن در سال و نیز هزینه های اصلاح سیستم مصرف کننده برای استفاده از این سوخت جدید محاسبه شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که با توجه به قیمت غیر واقعی و ارزان سوخت های نفتی در ایران که به دلیل یارانه نامتعارف دولتی می باشد، در حال حاضر استفاده از زغال سنگ مایع صرفه اقتصادی ندارد. ولی با توجه به شرایط اقتصادی کشور، امکان عرضه ارزان سوخت های نفتی برای دراز مدت میسر نبوده و به ناچار دولت مجبور به افزایش قیمت سوخت تا سطح جهانی و شاید بالاتر از آن خواهد شد. در چنین شرایطی زغال سنگ مایع می تواند یکی انتخاب مناسب و اقتصادی، برای جایگزینی سوخت های نفتی به خصوص گازوئیل و مازوت محسوب شود.